Set 6
Kristalontvanger voor de FM band.
Deze ontvanger kan stations in de FM band (87-108 MHz) ontvangen.
Schema beschrijving:
De ontvanger heeft een afgestemde kring bestaande uit draaicondensator C1 en
spoel L1.
Spoel L1 bestaat uit een 285 mm lange koperbuis, de buitendiameter is 12 mm.
Via spoel L2 wordt het ingangsignaal aan L1 gekoppeld, L2 loopt over een afstand
van 25 mm parallel aan L1.
De draaddiameter van L2 is 0,5 mm, en de tussenafstand met L1 is ongeveer 1 mm.
Naast L1 zijn twee wanden van printplaat met koperlaag geplaatst.
De tussenafstand tussen de wanden en L1 is 10 mm.
De tussenafstand tussen L1 en de bodemplaat is ook 10 mm.
De bodemplaat is ook gemaakt van printplaat met koperlaag.
De geaarde kant van L1 is via een klein stukje printplaat met de bodemplaat verbonden, Het contact tussen L1 en de bodemplaat moet op dit punt erg goed zijn, dus veel soldeertin gebruiken.
De koperbuis (L1) moet schoon zijn, zonder oxide erop, anders zal dit de selectiviteit en gevoeligheid nadelig beïnvloeden.
De transformator is model TR10.16 van Visaton.
![]() |
Deze ontvanger werkt volgens het principe van de flankdetector. De ontvanger wordt niet exact afgestemd op de zendfrequentie van de zender, maar er iets naast. Hierdoor komt het zendersignaal op de flank van de filtercurve
terecht, en zal het FM signaal ook een amplitude modulatie (AM) krijgen. |
Voor de ontvangst gebruik ik een 3 elements richtantenne. Deze heeft een versterking van ongeveer 5 dB. |
Met de antenne op een hoogte van slechts 1,5 meter kon ik de volgende stations
ontvangen:
Station |
MHz |
Locatie |
kW |
km |
Arrow |
90,7 |
Lopik |
100 |
17 |
Radio 2 |
92,6 |
Lopik |
100 |
17 |
Radio 4 |
94,3 |
Lopik |
100 |
17 |
Radio 3 |
96,8 |
Lopik |
100 |
17 |
Radio 1 |
98,9 |
Lopik |
100 |
17 |
BNR Nieuwsradio |
100,1 |
Lopik |
100 |
17 |
Noordzee FM |
100,7 |
Lopik |
100 |
17 |
Het uitgangssignaal is vrij zacht, dus gebruik een gevoelige luidspreker, b.v. een driver unit.
Gevoeligheidstest
Hieronder een foto van de meetopstelling voor het bepalen van de gevoeligheid van de ontvanger, met rechts een VHF signaal generator
Bij een ingangsvermogen van -40 dBm en een frequentie van 100 MHz bedraagt de gelijkspanning over R1 1,6 mV.
Diode test
In deze ontvanger heb ik de volgende diodes getest:
- Een OA95 germanium diode (Rd = ± 45 kΩ)
- Een HSMS2850 schottky diode (Rd = ± 9 kΩ)
- Een BAT62-03W schottky diode (Rd = ± 225 kΩ)
- Twee BAT62-03W diodes parallel (Rd = ± 112 kΩ)
- Vier BAT62-03W diodes parallel (Rd = ± 56 kΩ)
Bij diverse belastingsweerstanden tussen 10 en 100 kΩ
is de gelijkgerichte uitgangsspanning gemeten (in millivolt).
En daaruit is het uitgangsvermogen in de belastingsweerstand berekend (in pico
Watt).
Deze metingen zijn gedaan bij 100 MHz en -35 dBm ingangsvermogen in de
ontvanger.
De volgende tabel geeft de uitkomsten van de metingen:
Belasting (kΩ) |
OA95 (mV) |
OA95 (pW) |
HSMS2850 (mV) |
HSMS2850 (pW) |
1x BAT62-03W (mV) |
1x BAT62-03W (pW) |
2x BAT62-03W (mV) |
2x BAT62-03W (pW) |
4x BAT62-03W (mV) |
4x BAT62-03W (pW) |
10 | 0,8 | 64 | 3,9 | 1521 | 1,0 | 100 | 1,7 | 289 | 2,2 | 484 |
15 | 1,1 | 81 | 4,7 | 1473 | 1,5 | 150 | 2,5 | 417 | 2,8 | 523 |
22 | 1,4 | 89 | 5,3 | 1277 | 2,1 | 200 | 3,5 | 557 | 3,6 | 589 |
33 | 1,7 | 88 | 5,9 | 1055 | 2,9 | 255 | 4,2 | 535 | 4,1 | 509 |
47 | 2,1 | 94 | 6,1 | 792 | 3,7 | 291 | 4,7 | 470 | 4,4 | 412 |
68 | 2,7 | 107 | 6,5 | 621 | 4,8 | 339 | 5,6 | 461 | 5,2 | 398 |
100 | 3,0 | 90 | 6,8 | 462 | 5,7 | 325 | 6,7 | 449 | 5,5 | 303 |
Deze grafiek toont het vermogen in de belastingsweerstand als functie van de
belastingsweerstand.
We zien dat de HSMS2850 diode het meeste uitgangsvermogen geeft.
De OA95 diode heeft de slechtste prestatie, waarschijnlijk is deze germanium
diode niet snel genoeg voor 100 MHz signalen.